Trwa festiwal organowy 1679.org. Starosądeckie Organy Głowińskiego ukazują swój wielki potencjał.

Rekonstrukcja organów Jana Głowińskiego z 1679 roku w starosądeckiej farze jest wydarzeniem doniosłym nie tylko dla miasta i regionu, ale i w skali europejskiej. Organy zawsze były i wciąż pozostają instrumentem silnie zindywidualizowanym, budowanym w konkretnej przestrzeni związanej z warunkami architektonicznymi i akustycznymi, instrumentem o określonej stylistyce, często wynikającej z lokalnej tradycji. Stary Sącz odzyskał zatem organy zaprojektowane dla kościoła św. Elżbiety i pierwotnie umieszczone w zachowanej do dziś zabytkowej szafie; dołączył tym samym do elitarnego grona zaledwie kilku miast polskich, w których można usłyszeć organy z XVII wieku w ich oryginalnej lub pieczołowicie odtworzonej postaci. Jednak dzięki temu przedsięwzięciu również cały świat organowy wzbogaca się o kolejny, ważny element mozaiki stylistycznej – instrument dokumentujący założenia brzmieniowe południowopolskiej szkoły organmistrzowskiej drugiej połowy XVII stulecia, dotychczas „białej plamy” na europejskiej mapie organów historycznych. Realizacja rekonstrukcji instrumentu Głowińskiego w Starym Sączu jeszcze dobitniej podkreśla rolę miasta w kultywowaniu dawnej kultury muzycznej.

Przed niemal pięćdziesięciu laty impulsem do powstania Starosądeckiego Festiwalu Muzyki Dawnej – obecnie Festiwalu Omnia Beneficia – było odnalezienie średniowiecznych zabytków muzycznych w klasztorze Sióstr Klarysek. Zabytki te nie tylko należały do najstarszych w Polsce rękopisów muzyki wielogłosowej, ale ujawniły też związki ze znanymi ośrodkami zachodnimi, a ich waga dla kultury europejskiej sprawiła, że Stary Sącz stał się miejscem szeroko znanym w świecie muzycznym i muzykologicznym. Organy Głowińskiego uwypuklają kolejny moment w historii muzyki w Starym Sączu. Są jedynym w pełni odtworzonym świadectwem działalności jednego z czołowych polskich organmistrzów i pozwalają ożywić świat brzmieniowy do tej pory niedostępny. Ów świat brzmieniowy, który związany jest ściśle ze Starym Sączem, ale ma również duże znaczenie międzynarodowe, chcemy utrwalać i promować przez festiwal organowy – Festiwal 1679.org.

Nazwa festiwalu, stanowiąca jednocześnie jego adres internetowy, w międzynarodowo zrozumiały sposób nawiązuje do daty powstania instrumentu Głowińskiego oraz do samych organów. Sam zaś festiwal będzie wydarzeniem cyklicznym i całorocznym, odrębnym od Festiwalu Omnia Beneficia i w całości poświęconym organom. Festiwale organowe zogniskowane wokół historycznych instrumentów są forum dwustronnej wymiany kulturalnej. Dzięki zaproszonym artystom, którzy prezentują wykonania utworów na konkretnych organach, publiczność ma okazję usłyszeć dzieła znane i nieznane na instrumencie, który jest dla niej dostępny na co dzień i pozostaje niejako „w jej posiadaniu”, ale który pod palcami każdego gościa brzmi nieco inaczej i ujawnia szeroką paletę zastosowań. Artyści natomiast „pielgrzymują” do konkretnego instrumentu, który jest dziełem unikatowym i oferuje możliwości brzmienia i interpretacji nieosiągalne w żadnym innym miejscu na świecie. Festiwal 1679.org ma szansę stać się takim forum w sposób szczególny, ponieważ publiczności starosądeckiej, od dziesięcioleci obeznanej z repertuarem muzyki dawnej, zaproszeni goście mogą zaproponować programy wyrafinowane, unikatowe, a wręcz erudycyjne, wiedząc, że ich kunszt i wiedza zostaną docenione i spotkają się z żywym przyjęciem. Szczególną rolę wyznaczamy przy tym muzyce organowej stworzonej w dawnej Rzeczpospolitej, zachowanej w polskich źródłach muzycznych i, szerzej, kultywowanej w Europie Środkowej. Organy Głowińskiego są bowiem jednym z bardzo nielicznych instrumentów, które pozwalają na jej wykonywanie w historycznej szacie brzmieniowej, będącej jej integralną częścią.

Koncerty festiwalowe odbywają się w sobotnie wieczory (zawsze o godz. 1900) począwszy od 27 lipca, nieregularnie, w zależności od kalendarza kościelnego, innych wydarzeń kulturalnych w Starym Sączu i możliwości zapraszanych artystów. Na rok 2024 zaplanowano siedem recitali w wykonaniu organistów polskich i zagranicznych, którzy zaprezentują szeroki przekrój repertuaru europejskiego ujęty w programy każdorazowo konstruowane wokół wybranej myśli przewodniej.

Najbliższy koncert już w sobotę 14 września. Natomiast kolejne dwa koncertu zaplanowano dopiero pod koniec października i w połowie grudnia. Uczestnictwo w tych koncertach to dla starosądeczan i gości ostatnia w tym roku szansa na usłyszenie unikalnego starosądeckiego instrumentu w pełnej krasie brzmieniowej. Zapraszamy wstęp na koncerty dzięki dofinansowaniu z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego jest wolny.

sobota 14 września, godz. 19:00
Dariusz Bąkowski-Kois
Muzyka iberyjska XVI i XVII wieku
w programie: Antonio de Cabezón, António Correa Braga, Sebastián Aguilera de Heredia, Pablo Bruna, Bernabé, Joan Bautista Cabanilles, José de Torres y Martínez Bravo

sobota 26 października, godz. 19:00
Jörg-Andreas Bötticher (Szwajcaria)
Splendor Habsburgów: wiedeńska muzyka organowa XVII wieku
w programie: Alessandro Poglietti, Johann Caspar Kerll, Wolfgang Ebner, Johann Pachelbel, Johann Jakob Froberger, Georg Muffat

sobota 14 grudnia, godz. 19:00
Manuel Tomadin (Włochy)
Frescobaldi i jego dziedzictwo
w programie: Girolamo Frescobaldi, Michelangelo Rossi, Bernardo Pasquini, Bernardo Storace, Gregorio Strozzi, Agostino Tinazzoli

Marcin Szelest
Dyrektor artystyczny Festiwalu 1679.org