Organy Riegera odzyskają dawny blask. Stary Sącz inwestuje w swoje dziedzictwo

Dziedzictwo kulturowe Starego Sącza wzbogaci się o kolejny rozdział – XIX-wieczne organy firmy Gebrüder Rieger z 1890 roku, znajdujące się w klasztorze sióstr Klarysek, zostaną kompleksowo odrestaurowane. Dzięki promesie przyznanej w ramach programu „Ochrona zabytków 2025”, ten wyjątkowy instrument wróci do pełni swojej liturgicznej i koncertowej świetności.

Uroczystość wręczenia promes odbyła się z udziałem wicepremiera i ministra obrony narodowej Władysława Kosiniaka-Kamysza oraz sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bożeny Żelazowskiej. Z ramienia Starego Sącza promesę odebrał zastępca burmistrza Kazimierz Gizicki.

Koszt inwestycji wynosi 196 800 zł, z czego 157 000 zł pochodzi z dotacji ministerialnej. Pozostałą część stanowi wkład własny Gminy Stary Sącz.

Instrument z historią

Historia muzyki organowej w starosądeckim klasztorze sięga końca XVI wieku. Już w 1599 roku pojawiają się pierwsze wzmianki o istnieniu organów w kościele klarysek. Na przestrzeni wieków kolejne ksienie dbały o rozwój i konserwację instrumentów – szczególnie Zofia Boczkowska, która w 1618 roku zleciła budowę nowego, 15-głosowego instrumentu Andrzejowi ze Lwowa, oraz Konstancja Apolinara Jordanówna, inicjatorka rozbudowy organów w 1698 roku.

Współczesny instrument powstał w 1890 roku, gdy firma Gebr. Rieger z Jägerndorf (dzisiejszy Krnov w Czechach) zainstalowała nowe organy w nawie głównej. Co ciekawe, organy te posiadają dwa stoły gry – jeden na chórze muzycznym dla organisty świeckiego, drugi – za klauzurą, dostępny wyłącznie dla sióstr zakonnych. Taka konstrukcja czyni je nie tylko unikalnym zabytkiem techniki, ale również świadectwem duchowej i artystycznej historii klasztoru.

Prospekt instrumentu utrzymany jest w stylu neogotyckim, a cały mechanizm obsługuje wspólny miech i dmuchawa dla organów w głównej nawie i kaplicy św. Kingi.

Dla kultury i liturgii

Renowacja organów nie jest wyłącznie działaniem konserwatorskim – to także inwestycja w rozwój lokalnej kultury muzycznej. Instrument po zakończeniu prac ponownie zabrzmi podczas Festiwalu Muzyki Dawnej oraz nowego cyklu FESTIWAL1679.ORG, stanowiąc ważny element życia artystycznego Starego Sącza.

– To wyraz naszej troski o to, co piękne, cenne i wspólne. Organy są nie tylko świadectwem kunsztu dawnych mistrzów, ale też elementem tożsamości naszego miasta – podkreślają władze gminy.

Odrestaurowany instrument posłuży kolejnym pokoleniom mieszkańców, melomanów i wiernych, przypominając o muzycznym dziedzictwie miejsca, w którym historia i sztuka od wieków idą w parze z duchowością.

Podmiotem prowadzącym prace przy tak pięknym i wymagającym dziele jest firma SLJ Budowa Organów Szymona Lecha Januszkiewicza z Pruszcza Gdańskiego w osobach: Szymon Lech Januszkiewicz, Jakub Wszołek, Dominik Żłobecki, Kacper Stefański, Andrzej Włodarczyk, Remigiusz Bystrek i Weronika Karolczuk.
Ta sama firma dokonała rekonstrukcji organów w kościele św. Elżbiety – dokonując możliwie bliskiej rekonstrukcji dzieła Głowińskiego.

fot i info o organach: https://musicamsacram.pl/