Najstarsze Stowarzyszenie w Starym Sączu podsumowało swoją działalność

5 marca 2023 roku o godzinie 10:00 w Muzeum Regionalnym, Towarzystwo Miłośników Starego Sącza podsumowało 2022 rok. Zebranie poprowadził Piotr Dyrek. Z kolei prezes Andrzej Długosz przedstawił sprawozdanie z działalności zarządu. 

–Po dwuletnim bardzo trudnym okresie działalności TMSS spowodowanym pandemią w ubiegłym roku sytuacja wróciła do normy –mówił prezes Andrzej Długosz –Przełożyło się to na większą aktywność działań oraz zwiększoną frekwencję zwiedzających muzeum, co w konsekwencji przyczyniło się do osiągnięcia bardzo dobrych wyników finansowych.

W 2022 r. muzeum zwiedziło łącznie 3256 osób tj. o 728 osób (22 %) więcej niż w roku poprzednim. Za biletami zwiedziło 2550 osób (tj. 27 % więcej), bezpłatnie 706 osób (dzieci i młodzież ze szkół starosądeckich). Gości z zagranicy było 253. W związku z agresją Rosji na Ukrainę i napływem kilka milionów uciekinierów muzeum wprowadziło akcję bezpłatnego zwiedzania zbiorów dla uchodźców z Ukrainy. Ogółem muzeum zwiedziły 182 osoby z Ukrainy. Przeprowadzono 32 lekcje muzealne (w 2021 r. – 24), w których wzięło udział 763 uczniów. ( W 2021 r. – 332 uczniów).

Pracownicy muzeum wykonywali katalogowanie zbiorów muzeum. Opracowywano fotografie archiwalne (178 szt.) oraz archiwalia (105 sztuk). Opracowano naukowo i wpisano do księgi inwentarzowej muzeum 54 eksponaty otrzymane w darze w 2022 r. m.in. 2 cenne obrazy Mari Wnęk i 25 akwarel Jerzego Udzieli wnuka Patrona Muzeum Seweryna Udzieli.

Dzięki przekazaniu przez rodzinę pamiątek po zmarłym w styczniu ubiegłego roku Janie Magierze słynnym kolarzu z lat 60./70. została przygotowana ekspozycja i obiekty te można oglądach na wystawie stałej muzeum.

Biblioteka muzealna powiększyła się o 337 pozycji i liczy 2305 tomów. Są to prace autorów związanych ze Starym Sączem lub o starosądeczanach a dział książek tischnerowskich został powiększony o egzemplarze „Z kręgu ks. Józefa Tischnera”. Książki te zostały przekazane do księgozbioru muzealnego bezpłatnie.

Dla większej promocji zbiorów muzeum zlecono wykonanie wirtualnego spaceru po muzeum, który można oglądać na stronach www muzeum.

Z okazji rocznic Patrona Muzeum Seweryna Udzieli zorganizowano 2 wystawy okolicznościowe w Powiatowej i Miejsko-Gminnej Bibliotece Publicznej – centrala w Starym Sączu pt. „ Seweryn Udziela (1857-1937) i jego Stary Sącz oraz w filii w Barcicach : pt. Barcice i Barciczanie na fotografiach Seweryna Udzieli z początku XX w. Otwarcia wystaw połączone były z prezentacją filmu dokumentalnego „Wytrwałością człowiek cudów dokaże. Seweryn Udziela” oraz prelekcją dyrektora i kustosza Muzeum Andrzeja Długosza. Łącznie w wydarzeniach wzięło udział 95 osób a wystawy zwiedziły 124 osoby.

W związku z 80. rocznicą likwidacji getta w Starym Sączu w 1942 r. zorganizowania została wystawa plenerowa na frontonie budynku muzeum pt. „Twarze starosądeckich Żydów”, na której pokazano fotografie 28 osób pochodzenia żydowskiego urodzonych lub zamieszkałych w Starym Sączu, którzy zginęli w okresie okupacji. Zdjęcia te pozyskano z Instytutu Yad Vashem z Izraela. Wystawa ta cieszyła się olbrzymim zainteresowaniem.

Towarzystwo stało się właścicielem praw autorskich do nagrań Ady Sari dzięki umowie podpisanej notarialnie przez spadkobiercę tych praw bratanka Ady Sari . – Piotra Szayera.

9 lipca 2022 r. odbyła się uroczystość odsłonięcia i poświęcenia tablicy pamiątkowej pod wieżą klasztorną upamiętniającej postać ks. Jana Niedojadło. Kapelana Sióstr klarysek i kierownika szkoły klasztornej, więźnia niemieckich obozów koncentracyjnych w okresie okupacji, po wojnie aż do śmierci w 1968 r. duszpasterza i katechety w Parafii św. Elżbiety Węgierskie j w Starym Sączu. Tablica powstała z inicjatywy p. dra Andrzeja Przybyszowskiego z przychylnością Sióstr Klarysek. Projekt i tablicę wykonała Firma ArStec. Uroczystość poprzedziła Msza św. w klasztorze, którą celebrował ks. proboszcz Marek Tabor.

Przygotowano i przeprowadzono kolejną 6 edycję konkursu fotograficznego z cyklu „Stary Sącz – kreatywnie”. Tematem tej edycji konkursu pt. „Pamięć i miejsce” były zabytkowe grobowce i nagrobki na cmentarzach Gminy Stary Sącz. W konkursie wzięło udział 8 osób, którzy przedstawili 38 prac.

W związku ze spadkiem zainteresowania konkursem i niewspółmiernym wkładem pracy społecznej w stosunku do liczby uczestników Zarząd TMSS podjął decyzję o zakończeniu organizacji konkursu.

Nie odbyły się planowane na dni 16-18 marca III Tischnerowskie Dni Skupienia. Zgłosiło się 60 uczestników z całej Polski. Mieli oni na ten czas zamieszkać w Domu Pielgrzyma „Opoka” w Starym Sączu. W związku z wybuchem wojny na Ukrainie 24 lutego, decyzją biskupa tarnowskiego Andrzeja Jeża, Dom Pielgrzyma przeznaczono na zakwaterowanie uchodźców z Ukrainy. W związku z tym w ostatniej chwili trzeba było odwołać planowane wydarzenie w ramach, którego w dniu 18 marca miała się odbyć impreza „Spotkanie z księdzem Tischnerem w muzeum”.

Dokonaliśmy renowacji kolejnych 3 zabytkowych nagrobków na starosądeckich cmentarzach – starym – Michała Barycza, i nowym – Marii Rajcowej i Karola Kopery. Łącznie do tej pory odnowiono 56 nagrobków ze środków zebranych z dorocznych kwest. 16. kwesta w uroczystość Wszystkich Świętych przyniosła rekordowy dochód 15 080,97 plus 400 zł. wpłata -kontynuował prezes.

W maju i we wrześniu Prezes Towarzystwa odbył 2 wizyty w Warszawie. Pierwsza miała na celu nawiedzenie miejsc związanych ze słynnymi starosądeczanami : Adą Sari – grób na starych Powązkach i kamienica przy ul. Łowickiej 54, w której w latach 1949-1968 mieszkała artystka, grób Ludwika Panczykowskiego na starych Powązkach – aktora żyjącego w XIX w. Grób został przy okazji oczyszczony gdyż był cały zarośnięty i trudno go było odnaleźć. Druga wizyta była kontynuacją pierwszej gdy podczas oglądu kamienicy przy ul. Łowickiej narodził się pomył aby na frontonie kamienicy wmurować tablicę upamiętniającą fakt zamieszkania w niej przez 20 lat Ady Sari. Nawiązano kontakt z administratorem kamienicy oraz mieszkańcami, którzy zaprosili na spotkanie, które odbyło się we wrześniu.

Z planu na 2022 r. nie został zrealizowany punkt dot. wydania opracowania Leszka Zakrzewskiego pt. „Pamięć obecności Braci Mniejszych w Starym Sączu”. Zarząd uznał, że w dobie szalejącej inflacji i braku zainteresowania wydawnictwami należy zrezygnować z tego wydawnictwa. Nie przyznano też dorocznej nagrody im. Józefa Paszkiewicza za pracę naukową o Starym Sączu z powodu braku zgłoszeń.

Obecnie liczba członków Stowarzyszenia wynosi 64 osoby.