Antysmogowy okrągły stół w Zakopanem

8 maja br. z inicjatywy Podhalańskiego Alarmu Smogowego i Polskiej Zielonej Sieci odbyło się specjalne spotkanie z udziałem wiceburmistrza i radnych Zakopanego oraz przedstawicieli Urzędu Miasta Krakowa i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego. Podczas wydarzenia aktywiści Alarmu Smogowego przekazali na ręce wiceburmistrza Wiktora Łukaszczyka podpisany przez ponad tysiąc osób apel o podjęcie walki z zanieczyszczeniem powietrza w Zakopanem, a samorządowcy z Krakowa podzielili się doświadczeniami z działań prowadzonych przez miasto w walce ze smogiem. Powołana została także grupa robocza ds. walki z zanieczyszczeniem powietrza, w skład której wejdą przedstawiciele Rady i Urzędu Miasta Zakopane, Podhalańskiego Alarmu Smogowego oraz Polskiej Zielonej Sieci.

W sezonie grzewczym zanieczyszczenie powietrza w Zakopanem regularnie przekracza dopuszczalne normy. Średnioroczne stężenie rakotwórczego benzo(a)pirenu przekracza normę prawie 9-krotnie. Przez ponad 80 dni w roku odnotowuje się też przekroczenia stężeń pyłu zawieszonego PM10[1]. Głównym źródłem zakopiańskiego smogu są domowe piece, w których pali się węglem, drewnem, a czasem nawet odpadkami.

Choć jest już maj na Podhalu dopiero teraz kończy się sezon smogowy. Władze Zakopanego powinny wykorzystać nadchodzące miesiące i podjąć działania, dzięki którym zakopiański smog jesienią znów nie trafi na czołówki gazet – powiedział Piotr Manowiecki z Podhalańskiego Alarmu Smogowego. – W całej Polsce bardzo szybko rośnie świadomość problemów związanych z zanieczyszczeniem powietrza. Jeśli już dzisiaj nie podejmiemy walki ze smogiem, Zakopane może mieć za kilka lat poważne trudności z przyciągnięciem turystów.

Podczas spotkania przedstawiciele Wydziału Kształtowania Środowiska Urzędu Miasta Krakowa oraz Departamentu Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego zaprezentowali rozwiązania, które w celu walki z niską jakością powietrza zastosowano w Krakowie. Jesienią 2013 r. Sejmik Województwa Małopolskiego przyjął uchwałę, która zakazuje używania paliw stałych, w tym węgla, do ogrzewania mieszkań i domów w mieście. Zakaz obowiązuje już w przypadku nowo powstających budynków. W odniesieniu do starego budownictwa zacznie obowiązywać w 2018 r. Równolegle realizowany jest Program Ograniczania Niskiej Emisji, dzięki któremu mieszkańcy Krakowa mogą skorzystać z dofinansowania wymiany ogrzewania na system wykorzystujący odnawialne źródła energii, ogrzewanie gazowe czy elektryczne lub podłączenie do miejskiej sieci ciepłowniczej. Jednocześnie z myślą o osobach najuboższych, które w związku z wymianą ogrzewania będą ponosiły wyższe koszty, przygotowano specjalny program osłonowy.

Krakowski samorząd podjął w sprawie smogu stanowcze działania. To bardzo ważne, że władze Zakopanego również nie chowają głowy w piasek i nie udają, że problem nie istnieje, tylko poszukują rozwiązań i chcą czerpać z doświadczeń innych miast walczących ze złą jakością powietrza – powiedziała Małgorzata Małochleb z Polskiej Zielonej Sieci.

W trakcie wydarzenia aktywiści Podhalańskiego Alarmu Smogowego przekazali na ręce Wiktora Łukaszczyka, zastępcy burmistrza Zakopanego apel o walkę z brudnym powietrzem. Petycja została podpisana przez ponad tysiąc osób – mieszkańców miasta, odwiedzających je turystów oraz internautów z całej Polski. Domagają się oni podjęcia działań, które sprawią, że powietrze w Zakopanem będzie spełniać normy czystości określone w polskim prawie oraz postulują m.in. wsparcie mieszkańców w wymianie ogrzewania na bardziej ekologiczne i dofinansowanie termomodernizacji budynków. Apelują również o efektywne wykorzystanie dostępnych środków unijnych i krajowych przeznaczonych na walkę z zanieczyszczeniem powietrza.

[1] Ocena jakości powietrza w woj. małopolskim w 2014 roku, WIOŚ w Krakowie, kwiecień.2015. Dane za 2015 rok nie są w tym momencie dostępne ze względu na awarię systemu przesyłania wyników na stronę internetową WIOŚ. Z dostępnych danych wynika, że w styczniu i lutym br. poziom PM10 przekraczał normę aż przez 28 dni (przy limicie 35 dni w skali całego roku).